Chronisch pijn
Chronische pijn is pijn die langer dan normaal aanhoudt, meestal langer dan drie tot zes maanden. Het is een complexe aandoening die niet alleen het fysieke lichaam beïnvloedt, maar ook emotionele, psychologische en sociale aspecten van het leven van een persoon kan beïnvloeden. Chronische pijn kan het gevolg zijn van verschillende factoren, waaronder een verwonding, ziekte, ontsteking, of zelfs zonder een duidelijke oorzaak. Het onderscheidt zich van acute pijn, die meestal een reactie is op een verwonding of ziekte en die afneemt zodra het genezingsproces vordert.
Oorzaken van chronische pijn
Chronische pijn kan ontstaan door verschillende redenen:
1. **Lichamelijke aandoeningen of letsels**: Sommige aandoeningen zoals artritis, rugpijn, fibromyalgie, neuropathische pijn (bijvoorbeeld door zenuwbeschadiging), of chronische hoofdpijn kunnen chronische pijn veroorzaken. Zelfs na genezing van een verwonding kan de pijn blijven aanhouden, soms door een langdurige ontsteking of schade aan zenuwen.
2. **Neurologische oorzaken**: Bij sommige mensen wordt chronische pijn veroorzaakt door veranderingen in de manier waarop de zenuwen signalen doorgeven naar de hersenen. Dit kan het gevolg zijn van zenuwbeschadiging (zoals bij diabetes of herpes zoster) of overgevoeligheid van zenuwen, wat betekent dat pijnsignalen intensiever en langduriger worden doorgegeven.
3. **Veranderingen in het zenuwstelsel**: Bij chronische pijn kan het zenuwstelsel zelf veranderen. Het kan gevoelig worden voor pijnprikkels, zelfs als er geen sprake is van een nieuwe verwonding. Dit fenomeen wordt *centrale sensitisatie* genoemd, waarbij het centrale zenuwstelsel (hersenen en ruggenmerg) pijnsignalen versterkt of blijft doorgeven, zelfs nadat de initiële oorzaak van de pijn verdwenen is.
4. **Psychologische factoren**: Chronische pijn kan ook het gevolg zijn van psychologische factoren zoals stress, angst, depressie, of trauma. Pijn en emoties zijn sterk met elkaar verbonden. Chronische pijn kan verergeren door angst of depressie, terwijl pijn ook kan bijdragen aan deze psychologische aandoeningen.
5. **Onverklaarde pijn**: Soms is er geen duidelijke oorzaak voor de pijn, zelfs na uitgebreid medisch onderzoek. In dit geval wordt de pijn vaak als idiopathisch (zonder bekende oorzaak) beschouwd.
Kenmerken van chronische pijn
Chronische pijn heeft enkele karakteristieke eigenschappen die het onderscheiden van acute pijn:
- **Langdurigheid**: Pijn die langer dan 3 tot 6 maanden aanhoudt, wordt als chronisch beschouwd.
- **Variërende intensiteit**: Chronische pijn kan fluctueren; sommige dagen kunnen de pijnklachten minder erg zijn, terwijl ze op andere dagen erger kunnen worden.
- **Weinig tot geen verband met schade**: In tegenstelling tot acute pijn, die vaak een duidelijk verband heeft met weefselbeschadiging of een verwonding, kan chronische pijn voortduren, zelfs nadat de oorspronkelijke schade is genezen.
- **Impact op het dagelijks leven**: Chronische pijn kan het moeilijk maken om dagelijkse activiteiten uit te voeren. Dit kan leiden tot beperkingen in werk, sociale interacties, slaap en algemene levenskwaliteit.